Theo UBND tỉnh Quảng Nam, những ngày qua các cơ quan báo chí đưa tin về việc Đại sứ quán Việt Nam tại Anh đã tiếp nhận bức tượng đồng Nữ thần Durga 4 tay, có niên đại từ thế kỷ VII, với chiều dài khoảng 2m và nặng khoảng 250kg từ một gia đình người Anh. Thông tin từ Cục An ninh Nội địa Mỹ (HSI) cho biết, bức tượng trên đã được nhà buôn đồ cổ (ông Douglas Latchford) xác nhận có nguồn gốc từ Mỹ Sơn (Quảng Nam, Việt Nam) đã bị đánh cắp vào năm 2008. Đây được xem là hiện vật có giá trị lịch sử văn hóa, khoa học, ý nghĩa quan trọng trong công tác nghiên cứu văn hóa Chăm-pa của Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.

“Căn cứ Luật Di sản văn hóa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa; để cổ vật được trở về đúng với vị trí ban đầu, qua đó phát huy tốt nhất các giá trị về văn hóa, lịch sử, khoa học, UBND tỉnh Quảng Nam kính đề nghị Bộ VH-TT&DL, Bộ Ngoại giao nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền thống nhất cho phép tỉnh Quảng Nam được tiếp nhận bức tượng đồng Nữ thần Durga 4 tay nêu trên sau khi hiện vật được đưa về Việt Nam để trưng bày tại Di sản văn hóa thế giới - Khu đền tháp Mỹ Sơn, phục vụ nhu cầu tham quan, tìm hiểu của du khách”- nội dung công văn tỉnh Quảng Nam đề nghị.

Trước đó (26-9), UBND tỉnh Quảng Nam cũng đã ban hành quyết định đồng ý chuyển giao 2 chi tiết liên quan là con ốc và hoa sen của Bảo vật quốc gia Tượng Bồ tát Tara tại Bảo tàng tỉnh Quảng Nam cho Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng.

Như Chuyên đề Công an TP Đà Nẵng đã phản ánh, năm 1978, nhân dân thôn Đồng Dương, xã Bình Định (nay là xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình, Quảng Nam) trong lúc đào đất sản xuất phát hiện pho tượng Bồ tát Tara (Laskmindra - Lokesvara) bằng đồng, nằm dưới lòng đất tại di tích Phật viện Đồng Dương. Ngay sau đó, pho tượng này được thu hồi, đưa về lưu giữ, trưng bày tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm TP Đà Nẵng. Tuy nhiên thời điểm được thu hồi, bức tượng trên thiếu 2 chi tiết là con ốc và hoa sen - hiện vật cầm tay của tượng. Hai hiện vật này sau đó đã được nhân dân thôn Đồng Dương giao cho UBND xã Bình Định (nay là xã Bình Định Bắc, huyện Thăng Bình) cất giữ. Ngày 1-10-2012, Thủ tướng Chính phủ đã công nhận tượng Bồ tát Tara là Bảo vật quốc gia.

Đến ngày 22-5-2019, UBND tỉnh Quảng Nam yêu cầu Sở VH-TT&DL phối hợp với UBND huyện Thăng Bình tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân thôn Đồng Dương, xã Bình Định Bắc chuyển giao 2 chi tiết của Tượng Bồ tát Tara về Bảo tàng Quảng Nam bảo quản theo đúng quy định.

Nhằm phát huy giá trị Bảo vật quốc gia này, sau nhiều cuộc họp, ngày 26-9, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành quyết định cho phép Bảo tàng Quảng Nam chuyển giao 2 chi tiết liên quan của Tượng Bồ tát Tara cho Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng để lưu giữ. UBND tỉnh Quảng Nam đề nghị Sở VH-TT&DL tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo Bảo tàng Quảng Nam tiến hành các thủ tục chuyển giao số hiện vật trong theo quy định và báo cáo kết quả thực hiện về UBND tỉnh.

Liên quan đến vấn đề này, ông Trần Đức - Phó Giám đốc Bảo tàng Quảng Nam cho biết thêm, Bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng đang hoàn thiện phiên bản Bảo vật quốc gia Tượng Bồ tát Tara theo tỷ lệ 1:1 để chuyển trưng bày tại Bảo tàng Quảng Nam. Theo ông Trần Đức, hai bên dự kiến sẽ chuyển giao cùng lúc 2 chi tiết của bảo vật và phiên bản tượng sau khi hoàn thành.

Lê Hải - Bảo Bình